اختلال یادگیری چیست و راه های تشخیص و درمان آن

اختلال یادگیری خاص ، اختلال عصبی – رشدی با منشا زیستی است . منشا زیستی عبارت است از تعامل عوامل ژنتیکی ، تکوینی ( اپی ژنتیک) و محیطی، که بر توانایی مغز در درک یا پردازش درست و دقیق اطلاعات کلامی یا غیرکلامی تاثیر می گذارند. 
یکی از ویژگی های اساسی اختلال یادگیری خاص، مشکلات مداوم در یادگیری مهارت های تحصیلی پایه است، که در طول سال های تحصیل رسمی شروع میشود.
 مهارت های تحصیلی عبارتند از:
1. خواندن درست و فصیح تک کلمه ها
2. درک خواندن 
3. بیان نوشتاری و هجی کردن 
4. محاسبه علم حساب و استدلال ریاضی.
 یک شاخص بالینی قوی برای مشکلات یادگیری مهارت های تحصیلی ، پیشرفت تحصیلی کم متناسب با سن یا پیشرفت متوسط است که در اوایل کودکی شروع می شود و با توانایی هوشی کلی کودک هم خوانی ندارد. در کودکان، مهارت های تحصیلی کم، اختلال قابل ملاحظه ای را در عملکرد تحصیلی ایجاد می کند که با گزارش های مدرسه و نمرات یا رتبه بندی های معلم مشخص می شود.
کودکان دچار اختلال یادگیری خاص اغلب همگامی با همسالان در برخی دروس دشوار است در حالی که ممکن است در برخی دروس دیگر عملکرد عالی از خود بروز دهند. اختلال یادگیری خاص منجر به عدم پیشرفت کودک می شود در حدی که بر اساس توان کودک و فرصت های یادگیری او قابل توجیه نیست
اختلال یادگیری خاص شدید ممکن است سبب شود موفقیت در تحصیل برای کودک عذاب آور شود و اغلب موجب دلسردی، عزت نفس پایین ، سرخوردگی مزمن و بهم خوردن روابط با همسالان می شود.

انواع و دسته بندی اختلال یادگیری :

الف) اختلال یادگیری خاص همراه با نقص در خواندن:

تقریبا در 75 درصد کودکان و نوجوانان دچار اختلالات یادگیری نقص در خواندن دیده می شود
 مشخصه نقص خواندن:
1. ناتوانی برای بازشناسی واژه ها

2. خواندن بی دقت یا آهسته و پرزحمت کلمه( مثل خواندن کلمات تکی با صدای بلند به صورت نادرست یا اهسته و با تردید، غالبا کلمات را حدس میزند، مشکل فهمیدن کلمات دارد).

3. اشکال در هجی کردن  ( مثلا ممکن است حروف صدادار یا بی صدا را اضافه، حذف، یا جایگزین کند).

4. مشکل درک کردن معنی آنچه خوانده است ( مثلا ممکن است متن را درست بخواند، ولی توالی، روابط، نتیجه گیری ها ، یا معانی عمیق تر آنچه خوانده شده را درک نکند).

ب) اختلال یادگیری خاص همراه با نواقصی در ریاضیات: (Dyscalculia)

  
کودکان دچار مشکلات ریاضیات در یادگیری و یادآوری اعداد مشکل دارند، نمی توانند واقعیات پایه مربوط به اعداد را به خاطر بسپارند و در محاسبه کند و غیردقیق هستند. در اختلال ریاضی نقایصی در چهارگروه مهارت ها شناسایی شده است: 
1. مهارت های زبانی: مهارت هایی که مربوط به درک اصطلاحات ریاضی و تبدیل مسائل نوشتاری به نمادهای ریاضی است
2. مهارت های ادراکی: توانایی شناسایی و درک نمادها و مرتب کردن مجموعه اعداد
3. مهارت های ریاضی: جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، و توانایی های چهار عمل اصلی فوق
4. مهارت های توجهی: کپی کردن صحیح اشکال و مشاهده درست نمادهای عملیاتی 
                                                                                                                                                                        

پ) اختلال یادگیری همراه با نقصان در بیان نوشتاری: (Dysgraphia)

بیان نوشتاری پیچیده ترین مهارت مورد نیاز برای انتقال درک زبانی و بیان افکار و عقاید محسوب می شود. مهارت های نگارش در اکثر کودکان با خواندن همبستگی دارند؛ اما در برخی کودکان فهم خواندن فراتر از توانایی آنها برای بیان افکار پیچیده است. در برخی موارد بیان نوشتاری شاخص حساسی از نقائص ظریف تر و در عین حال مختل کننده کاربرد زبان است که معمولا در آزمون های استاندارد خواندن و زبان شناسایی نمی شود.
این کودکان مشکلاتی در رابطه با بیان نوشتاری دارند  مثلا خطاهای متعدد دستوری یا نقطه گذاری در جملات دارد، از سازماندهی پاراگراف نامناسب استفاده می کند و  بیان نوشتاری مفاهیم ، واضح نیست. 

ویژگی کودکان با اختلال یادگیری خاص
این کودکان دارای بهره هوشی تقریبا( متوسط) یا بالاتر هستند.
این کودکان از نظر حواس مختلف( بینایی ، شنوایی و...) سالم هستند. 
این کودکان از امکانات محیطی و آموزشی نسبتا مناسبی برخوردار هستند. 
این کودکان دارای نابهنجاری های شدید رفتاری نیستند. 
پیشرفت آموزشی این کودکان بطور قابل ملاحظه ای کمتر از بهره هوشی ، سن و امکانات آموزشی که از آن برخوردارند است.

راه های پیشگیری از اختلال یادگیری : 

 در صورت ارزیابی و تشخیص مشکلاتی در گفتار، حرکت و توجه – تمرکز در سنین پیش دبستانی و ارائه درمان متناسب با مشکل کودک امکان پیشگیری از این اختلال در سنین بالاتر وجود خواهد داشت. 

 

درمان اختلال یادگیری : 

در ابتدا یک متخصص ارزیابی تشخیصی دقیق انجام داده و نقاطی که کودک در آن ضعف دارد را شناسایی می کند. سپس با توجه به مشکل کودک در حوزه کاردرمانی ، گفتار درمانی و در صورت نیاز دارو درمانی برای افزایش توجه و تمرکز مداخلات لازم صورت می گیرد. 

شما می توانید برای تشخیص دقیق و درمان مشکل خود از متخصصین مهرک که در این حوزه فعالیت دارند کمک بگیرید.