حس عمقی

همه ما در مورد پنج حس اصلی بویایی ، چشایی ، لامسه ، بینایی و شنوایی می دانیم و این که اندام های حسی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات با مغز ارتباط برقرار می کنند. اما بدن انسان به حواس دیگر نیز متکی است. یکی از این حواس حس عمقی است . برای شناخت اهمیت این حس نیاز هست در ابتدا با آن آشنا شویم و بدانیم حس عمقی چیست؟ 
حس عمقی چیست؟ حس عمقی به آگاهی فرد از موقعیت بدن و محل قرارگیری بدنش در فضا مربوط می شود . سیستم حس عمقی به بدن کمک می کند تا با موقعیت های مختلف مانند نشستن، پریدن، ایستادن، خزیدن و استفاده از ابزارهای نوشتاری سازگار شود. حس عمقی به ما کمک می کند تا بدون نیاز به نگاه کردن ، از وضعیت بدن خود آگاه باشیم. این حس نقش مهمی در هماهنگی حرکات ، حفظ تعادل و انجام فعالیت های روزمره دارد. 

حس عمقی چگونه کار می کند؟
گیرنده های خاصی در عضلات ، تاندون ها و مفاصل قرار دارند. این گیرنده ها اطاعاتی را درباره کشش عضلات، زاویه مفاصل و فشار وارد شده به مفاصل به مغز ارسال می کنند. مغز این اطلاعات را پردازش کرده و به ما امکان می دهد تا حرکات خود را هماهنگ کنیم و تعادل خود را حفظ کنیم.

اهمیت حس عمقی:
هماهنگی حرکات : این حس به ما این امکان را می دهد تا حرکات دقیق و روان را انجام دهیم.
حفظ تعادل: حس عمقی برا حفظ تعادل بدن در هنگام ایستادن ، راه رفتن و سایر فعالیت ها ضروری است.
آگاهی از بدن: حس عمقی به ما کمک می کند تا از وضعیت بدن خود آگاه باشیم و در صورت نیاز تغییرات لازم را ایجاد کنیم.
یادگیری حرکات جدید: برای یادگیری حرکات ورزشی جدید ما به این حس نیاز داریم.
نمونه هایی از حس عمقی بیشتر حرکاتی که انسان ها هر روز انجام می دهند امری بدیهی تلقی می شوند. اما بسیاری از حواس در واقع درگیر هستند، برای مثال ما برای انجام فعالیت های زیر به حس عمقی نیازمند هستیم : 
استفاده از نیروی مناسب هنگام راه رفتن روی چمن نرم در مقابل سیمان سخت قرار دادن صحیح دست ها هنگام گرفتن توپ فشار دادن به مداد رنگی با نیروی مناسب و عدم شکستن آن لمس کردن دست ها به نقطه ای از بدن بدون نگاه کردن 

اختلالات حس عمقی:
اختلال در حس عمقی می تواند منجر به مشکلات زیر شود:
مشکل در هماهنگی حرکات 
مشکل در انجام فعالیت های ظریف مانند بستن دکمه لباس 
مشکل در حفظ تعادل و افتادن مکرر
مشکل در درک موقعیت بدن و برخورد ا اشیا

 دریافت حس عمقی و پردازش آن
در بعضی مواقع کودکان برای پردازش صحیح ورودی های حسی خود دچار مشکل می شوند ، در نتیجه سعی می کنند با به دست آوردن اطلاعات حسی بیشتر، آن را جبران کنند برای مثال:
سر خود را به دیوار می زنند
همه چیز را در دهانشان برده و می جوند
هنگامی نوشتن یا نقاشی به دلیل فشار زیاد مداد را پاره می کنند 
روی نوک پا راه می روند 

در واقع چنین کودکانی به دنبال جستجوی حس عمقی هستند. برعکس این موضوع نیز وجود دارد ، کودکانی که به جای جستجوی حس عمقی از آن اجتناب می کنند. در چنین کودکانی ممکن است رفتارهای زیر دیده شود:
زمانی که صدای بلندی می شنوند گوش خود را می گیرند
از بخش شلوغ اتاق دوری می کنند 
لبای های تنگ و در آغوش گرفته شدن را دوست ندارند 

  تقویت حس عمقی:
فعالیت های زیر می تواند به تقویت حس عمقی کمک کند.
1. تمرینات تعادلی : شامل ایستادن روی یک پا ، راه رفتن روی خط مستقیم 
2. تمرینات قدرتی : شامل انجام کارهای سنگین مانند هل دادن، کشیدن، خزیدن، بلند کردن و حمل کردن مانند :باغبانی ، شستن ماشین و جارو کردن
3. فعالیت های حسی : شامل بازی با توپ های مختلف و ماساژ درمانی 
4. ورزش : مانند یوگا ، شنا و پیلاتس