ADHD

علائم اختلال ADHD

اختلال نقص توجه- بیش فعالی یکی از رایج ترین اختلالات روانشناختی و عصبی رشدی دوران کودکی است که اغلب تا بزرگسالی ادامه دارد.
 ویژگی اصلی این اختلال الگوی مداوم بی توجهی و یا بیش فعالی- تکانشگری است که در عملکرد یا رشد اخلال ایجاد می کند.

 بی توجهی در ADHD از لحاظ رفتاری به صورت زیر آشکار می شود : 
1. نقص در انجام تکالیف 
2. نداشتن پشتکار 
3. مشکل متمرکز ماندن 
4. نامنظم بودن 
این علائم ناشی از لجبازی یا فقدان درک نیست. 

نشانه های بیش فعالی به صورت زیر بروز پیدا می کند :  
1. فعالیت حرکتی بیش از حد( نظیر اینکه کودک به اطراف می دود) در زمانی که نامناسب است  
2. حرکت های جنبشی غیر ارادی 
3. پرحرفی اشاره دارد. 

همچنین تکانشگری به اعمال عجولانه ای اشاره دارد که به صورت لحظه ای و  بدون دور اندیشی روی می دهند و به احتمال زیاد به فرد لطمه میزنند . 
رفتارهای تکانشی می توانند به صورت مزاحمت اجتماعی و یا گرفتن تصمیمات مهم بدون در نظر گرفتن پیامدهای بلندمدت، آشکار شود. 

تاثیر ژنتیک در اختلال ADHD

اختلال نقص توجه – بیش فعالی به شدت تحت تاثیر ژنتیک است و عوامل محیطی نقش کوچکی در ایجاد این اختلال دارد. تا امروز بیشترین توجه به ژن های مرتبط با ماده ی عصبی شیمیایی دوپامین معطوف شده است، هرچند نوراپی نفرین، سرتونین و گاما آمینوبوتیریک اسید نیز در ایجاد اختلال نقص توجه- بیش فعالی دخالت دارد.

درمان اختلال ADHD 

درمان اختلال نقص توجه – بیش فعالی در دو جبهه پیش رفته است:

مداخلات روانی اجتماعی: درمانی های روانی اجتماعی بطور کلی روی مسائل گسترده تری مانند بهبود عملکرد تحصیلی، کاهش رفتار مخل و بهبود مهارت های اجتماعی متمرکزند
مداخلات زیست شناختی : هدف درمان های زیست شناختی معمولا کم کردن تکانشگری و بیش فعالی و بهبود مهارت های توجهی است. 
طبق مطالعات انجام شده بازی درمانی در کاهش علائم نقص توجه – بیش فعالی ، تکانشگری، اضطراب و افزایش مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا به اختلالات ADHD تاثیر گذار است . رویکرد های مختلف بازی درمانی از جمله شن بازی درمانی ، بازی درمانی شناختی رفتاری ، بازی درمانی کودک محور ، رفتار درمانی و همچنین کاردرمانی در کاهش علائم ADHD تاثیر گذار است. 

بازی چیست؟

الس(2009) تاکید کرده است که بازی یک فرایند انتخاب آزادانه به کارگردانی بازیکنان است که به نظر می رسد برای به دست آوردن پاداشی نیست و خودش پاداش خودش است. کلارک و میلز( 1998) برای تعریف بازی کودکان چهار معیار پیشنهاد کرده اند:

بازی واقعی نیست

.بازی برای دلیل خودش انجام می شود و هدف خارجی ندارد

 . بازی با احساسات مثبت همراه است و لذت بخش است

. بازی در استفاده از موضوع و همچنین فرایند انعطاف پذیر است.

بازی کار بیهوده ای نیست . به نظر می رسد حداقل در خدمت اهداف مهم رشد باشد. متخصصان رشد کودک معتقدند بازی هایی که بطور طبیعی رخ می دهند برای رشد فیزیکی و حرکتی ، رشد اجتماعی و عاطفی و حتی رشد فکری مهم هستند.

گزارش منتشر شده توسط آکادمی اطفال آمریکا در مورد اهمیت بازی برای کودکان اظهار می دارد، بازی اجازه ی استفاده از خلاقیت و در عین حال رشد و توسعه قدرت تخیل و مهارت های چالاکی ، فیزیکی ، شناختی و عاطفی را به کودکان می دهد. 

شن بازی درمانی چیست؟
درمان شن بازی، که شامل قرار دادن مینیاتور ها در یک جعبه ی ساده ی پر از شن خشک و تر، برای ساخت یک صحنه می شود، از سال 1929 به وسیله پزشک لندنی به نام مارگارت لاون فلد بنیان نهاده شده است. پس از گذشت 25 سال دورا کاف بعد از سالها مشاهده ی نحوه عمل شرکت کننده ها در شن بازی متوجه شد این رویکرد با افزایش تعادل  و خودانگیختگی کودکان به آنها کمک می کند.

کودکان با جا به جا کردن شن ها یا ساختن الگوهایی در شن یا قرار دادن اشیا مینیاتوری در سینی شن به ایجاد جهانی می پردازند. مداخلات بازی مرتبط به شن و ماسه، استفاده کودکان از استعاره و نمادگرایی را تسهیل کرده و به آنها اجازه می دهد با دنیای خود به روش های کم تهدید کننده تری ارتباط برقرار کند.   

بازی درمانی کودک محور:

بازی درمانی کودک محور ( CCPT )  یک رویکرد بی رهنمود برای  کمک به کودکان دارای مشکلات رفتاری و عاطفی است . باور اصلی در CCPT این است که کودکان ظرفیت ذاتی برای حل و فصل مشکلاتی که در حال تجربه ی آن هستند و افزایش خود تسلطی خودشان را دارند که همچنین منجر به افزایش شایستگی و اعتماد به نفس در آنها می شود. 

بنابراین اساس CCPT به این است که کودک هدایتگر راه است.

در این رویکرد درمانگر نقش کاملا فعالی دارد. درمانگر در عین حالی که دستورالعمل هایی که متضمن ایمنی و ساختار مورد نیاز بازی است را دنبال می کند ، کودک و بازی را بدون قید و شرط پذیرفته ، با او همدلی کرده و برای کودک فضایی که به او اجازه کاوشگری را بدهد ایجاد می کند. 

بازی درمانی شناختی رفتاری:

در حوزه روان درمانی کودک و نوجوان همواره تاکید فزاینده ای بر استفاده از شیوه های درمانی مستند بوده است. یکی از این شیوه های رایج ، CBT یا رفتار درمانی شناختی می باشد که متمرکز بر تغییر تفکرات و رفتار های ناسازگارانه است. 

در صورت نیاز شما میتوانید برای تشخیص دقیق از متخصصین مهرک که در حوزه کودک فعالیت دارند کمک بگیرید.